Kaluwasan

Giunsa Kita Naluwas?

Ang mubo nga tubag kay pinaagi sa grasya sa Dios, apan adunay labaw pa niini, alangan, lakip si Jesus’ sakripisyo, atong pagtuo, ug atong mga lihok.

Adunay nagpadayon nga panaglalis kon ang usa maluwas pinaagi sa pagtuo lamang o kon ang pagtuo kinahanglang inubanan sa mga buhat. Sa usa ka diwa, ang diskusyon nagtuyok sa kung posible ba nga adunay pagtuo nga wala kini gipakita (sa mga buhat nga nagpakita sa gugma sa Diyos ug sa uban).

Ang Simbahan nagtudlo:

“Ang atong pagkamatarong nagagikan sa grasya sa Dios. Pabor ang grasya, ang walay bayad ug dili-takos nga tabang nga gihatag sa Diyos kanato sa pagtubag sa iyang tawag nga mahimong mga anak sa Diyos, sinagop nga mga anak, mga umalambit sa diosnong kinaiya ug sa kinabuhing dayon”

–Gikan sa Katesismo sa Simbahang Katoliko 1996; nga adunay mga pakisayran sa Juan 1:12-18; 17:3; ni Paul Sulat sa mga Romano 8:14-17; ug kang Pedro Ikaduhang Sulat, 1:3-4.

Ang mga Kristohanon nagtuo sa panginahanglan sa grasya sa Dios alang sa kaluwasan, apan adunay lain-laing mga ideya kon unsa ang gipasabut niana.

Ang mga Katoliko nagtuo nga ang grasya sa Dios epektibo. Dili lamang kini nagtabon sa atong pagkamakasasala, apan tinuod nga nagbag-o kanato ug naghimo kanato nga balaan.

Dugang pa, Ang mga Katoliko nagtuo nga pinaagi sa pagdawat sa gasa sa grasya sa Dios, gitawag kita sa pagkooperar niini. Busa, makahimo kita og aktibong papel sa atong kaluwasan—apan usa ka tahas nga hingpit nga nagsalig sa grasya sa Dios; dili nato maluwas ang atong kaugalingon.

Ang mga Katoliko usab nagtuo nga ang kaluwasan dili usa ka higayon nga panghitabo, kondili usa ka proseso nga kasagarang mahitabo sa tibuok kinabuhi sa usa ka tawo.

Orihinal nga Sala

Aron masabtan nganong kinahanglan kitang maluwas, kinahanglan natong masabtan ang gamut sa atong nahulog nga mga kinaiya, i.e., orihinal nga sala.

Ang orihinal nga sala nagtumong sa sala ni Adan ug Eva ug sa ilang pagkaon sa gidili nga bunga. Mahimong tan-awon kini sa usa ka sala sa garbo–ang tinguha nga dili mag-alagad sa Magbubuhat apan mahimong sama Kaniya, nga mahimong Iyang kaparehas (tan-awa ang Libro sa Genesis, 3:5).

 

Ang pagkasad-an ug mga epekto sa sala ni Adan ug Eva gipasa ngadto sa tibuok kaliwatan sa tawo (tan-awa Genesis 3:16-19). Sama sa gisulat ni San Pablo, “Ang sala mianhi sa kalibotan pinaagi sa usa ka tawo ug ang kamatayon pinaagi sa sala ug busa ang kamatayon mikaylap sa tanang tawo tungod kay ang tanang tawo nakasala.” (Tan-awa ang iya Sulat sa mga Romano 5:12, ug iya Unang Sulat ngadto sa mga Taga-Corinto, 15:21-23).

Ang tawo nga sa usa ka panahon maoy pinaboran nga linalang sa Diyos, nakakaplag sa iyang kaugalingon nga gitakdang mag-antos sa kaulawan, hingpit nga dili makahimo sa pagpasig-uli sa panaghigalaay uban sa Iyang Magbubuhat nga naputol tungod sa pagkadili-masinugtanon. (Oo, Ang Dios adunay taas nga memorya.)

Katubsanan (pinaagi sa Paglansang sa Krus ug Pagkabanhaw)

Hinuon, sa Iyang walay kinutuban nga kalooy ang Dios misaad sa pagpadala sa Iyang kaugalingong Anak sa dagway sa usa ka tawo aron sa pagtubos sa Iyang nawala nga mga anak–nga mamatay alang sa ilang mga sala (tan-awa ang Genesis 3:15). Sama sa gisulat ni San Juan, “Kay gihigugma pag-ayo sa Dios ang kalibotan nga tungod niana gihatag niya ang iyang bugtong Anak aron ang tanan nga motuo kaniya dili malaglag kondili may kinabuhing dayon.. Kay gipadala sa Dios ang Anak nganhi sa kalibotan, dili sa pagkondenar sa kalibutan, kondili aron ang kalibutan maluwas pinaagi kaniya.” (Tan-awa ang Ebanghelyo ni Juan 3:16-17, ug ni John Unang Sulat 4:9-10.)

Sa baylo, ang Anak sa Dios, nga hingpit-Dios ug hingpit-tawo, gawasnon nga ihalad ang Iyang kaugalingon ingon nga Sakripisyo ngadto sa Dios, pagtul-id sa pagsupak sa tawo pinaagi sa usa ka buhat sa hingpit nga pagkamasinugtanon sama sa gihisgotan ni Pablo diha sa iyang Mga sulat sa mga Romano 5:15, Mga taga-Colosas (1:19-20), ug Mga Hebreohanon 2:9.

Aron mahimong epektibo ang Incarnation kinahanglan nga tinuod; busa, ang Anak kinahanglang magbaton gayod sa tawhanong kinaiya, nga mahimong Emmanuel, “Ang Dios uban kanato” (tan-awa Mateo 1:23, Juan 1:14, ug ni John Unang Sulat, 4:2-3). Kung nahimo lang siya nga hitsura sa usa ka tawo, ingon sa gipadayon sa uban, Ang Iyang Sakripisyo alang kanato tinuod unta, i.e., wala unta siyay mawala, apan isip usa ka tawo, nawad-an siya sa iyang kinabuhi.

Paglansang sa krus

Busa, Hesus’ paglansang sa krus ug ang kamatayon nahimong paradox sa tanan nga mga paradox. Ang Iyang kamatayon mao ang kamatayon sa Magbubuhat sa Kinabuhi, ang kamatayon sa Dios.1 (Alang sa dugang bahin sa paglansang sa krus, palihug bisitaha kana panid.)

Tungod kay ang paglansang sa krus gitagana alang sa labing bangis nga mga kriminal, ang paghunahuna sa pagsimba sa usa nga namatay niining paagiha daw kataw-anan sa kadaghanan sa iyang mga katalirongan. “Atong gisangyaw si Kristo nga gilansang sa krus,” gipahayag ni San Pablo sa iyang unang sulat ngadto sa mga taga-Corinto (1:23), “usa ka kapandolan sa mga Judio ug kabuang sa mga Hentil.”

 

Hinuon, sa mga Kristohanon ang Krus maoy timaan sa kadaugan— ang kadaugan sa pagkamatarong batok sa sala ug sa kinabuhi batok sa kamatayon (tan-awa Ebanghelyo ni Lucas, 9:23; ni San Pablo Unang Sulat ngadto sa mga Taga-Corinto, 1:18; ug iya Mga sulat ngadto sa mga taga-Galacia, 6:14; Mga taga-Colosas, 1:24; ug Mga Hebreohanon, 13:13).2

Nota, usab, nga ang Paglansang sa Krus gipanagna ug gilandongan sa mga pahina sa Daang Tugon, diin gisulat ni propeta Isaias, “Sa pagkatinuod gipas-an niya ang atong mga kaguol ug gipas-an niya ang atong mga kasub-anan; bisan pa niana kami nag-isip kaniya nga gibunalan, gihampak sa Dios, ug gisakit. Apan siya gisamaran tungod sa atong mga kalapasan, siya napangos tungod sa atong mga kasal-anan; diha kaniya ang silot nga nakapaayo kanato, ug pinaagi sa iyang mga labod kita nangaayo” (tan-awa Isaias, 53:4-5 ug 52:14 ug Mga Salmo, 22:14-18). Sa pagkatinuod, Gikutlo ni Jesus ang 22nd Salmo gikan sa Krus, pag-recite sa pangbukas nga linya, “Dios ko, akong Diyos, nganong gibiyaan mo ako?" sa Mateo 27:46. Ang Salmo 18ika bersikulo, “Gibahinbahin nila ang akong mga bisti sa taliwala nila, ug alang sa akong bisti nanagpapalad sila,” direkta nga katumbas sa mga panghitabo sa Paglansang sa Krus ug gikutlo sa Ebanghelyo ni Juan 19:23-24. Exodo 12:46 ug Zacarias 12:10 gihisgotan usab (tan-awa Juan 19:36-37).]

Atong makita ang Sakripisyo ni Kristo nga gilarawan sa imahe ni Isaac nga naglakaw nga matinud-anon uban sa kahoy sa iyang halad sa iyang likod. (tan-awa Genesis 22:6; tan-awa usab si San Clemente sa Alejandria, Ang Instruktor sa mga Bata 1:5:23:1). Ang takus nga kamatayon ni Kristo gisimbolohan usab sa bronseng bitin nga gisakyan sa usa ka tukon, nga gisugo sa Ginoo kang Moises nga usbon aron kadtong napaakan sa mga bitin makakita niini ug mabuhi (tan-awa ang Libro sa Numeros, 21:8-9, ug Juan 3:14-15).

Pagkabanhaw

Nagpakita sa Iyang bug-os nga pagmando sa kamatayon, Si Kristo Jesus mibalik gikan sa lubnganan sa ikatulo ka adlaw. Ingon nga ang Iyang kamatayon maoy pamatuod sa Iyang pagkatawhanon, Ang Iyang pagkabanhaw maoy pamatuod sa Iyang pagka-Dios (tan-awa Mateo, 12:38 ug 27:62 ug Juan 2:19, taliwala sa uban.).

Ang iyang pagkamatay mao ang atong pagtubos; Iyang pagbangon, ang among kasiguroan nga kami usab mabanhaw (tan-awa ang kang Paul Sulat sa mga Romano 8:11; iyang Ikaduhang Sulat ngadto sa mga Taga-Corinto, 5:15; ug Unang Sulat ni Pedro, 1:3-4). Sama sa gisulat ni San Pablo sa iyang Unang Sulat ngadto sa mga Taga-Corinto 15:14, "Kon si Kristo wala mabanhaw, nan ang among pagwali kawang ug ang inyong pagtuo kawang."

Pagpamatuod sa nakasaksi

Ang unang mga saksi sa Kristiyanismo sa Nabanhaw nga Kristo mga babaye, ilabi na sa San Maria Magdalena (tan-awa si Mateo 28:1, pananglitan). Nga ang unang pagpamatuod sa Pagkabanhaw, ang sukaranan nga kamatuoran sa Pagtuo, gisalig sa mga babaye mao ang kaayo mahinungdanon. Niadtong panahona, ang pagpamatuod sa mga babaye nagdala og gamay nga gibug-aton (Lucas 24:10-11), makataronganon kini nga kon ang Pagkabanhaw usa ka tinumotumo, unya kini gihimo unta aron nga si Jesus unang nagpakita sa usa ka tawo, tingali kang San Pedro o sa usa sa mga Apostol—sa usa ka tawo, mao, kansang pagpamatuod nagdala sa labing kabug-at imbis nga labing gamay.

Ang Grasya sa Dios

Ang mga kaayohan sa makaluwas nga kamatayon ni Kristo magamit sa tawo pinaagi lamang sa grasya sa Dios (tan-awa ang sulat ni Pablo sa mga taga-Roma, 3:24), apan giunsa pagdawat ang maong kaluwasan?

Makataronganon nga ang nahulog nga mga lalaki–kanato–dili makaduol Kaniya sa maong kahimtang. , Kinahanglan una niya nga hatagan kita ug gahum sa gasa sa pagtuo, nga nagtugot kanato sa pag-alagad Kaniya (tan-awa ang unang sulat ni Juan, 4:19).

Sa maong diwa, kaluwasan, mao ang gasa sa Dios sa tawo kay imposible nga maangkon o maangkon kini sa atong kaugalingon; tan-awa ang Ebanghelyo ni Juan 6:44, o ang unang sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto,12:3, o sa iyang sulat ngadto kang Filemon, 2:13.

Kay gitawag Niya, ug sa pagkahibalo nga kita dili perpekto o kanunay nga naglihok uyon Kaniya, kinahanglan kitang motubag uban ang paghinulsol, o pagkaamgo sa atong mga sayop, ug ang paghinlo nga buhat sa Bunyag. Sama sa giingon ni San Pedro, “Paghinulsol, ug magpabautismo ang matag usa kaninyo sa ngalan ni Jesukristo alang sa kapasayloan sa inyong mga sala ug kamo makadawat sa gasa sa Espiritu Santo.” (Tan-awa ang Mga Buhat sa mga Apostoles, 2:38, ug Mark 16:16).

Busa, Ang bawtismo dili lamang usa ka simbolikong buhat, apan usa ka sakramento nga naghatag ug makabalaan nga grasya, naghimo kanato nga tinuod nga matarong (sumala sa unang sulat ni Pedro, 3:21). Ang Bibliya tin-aw nga nagtudlo nga kita kinahanglan “natawo pag-usab” pinaagi sa tubig Bautismo sa pagsulod sa langit; tan-awa ang Ebanghelyo ni Juan 3:5, Ang sulat ni Pablo kay Tito, 3:5; ug ang Mga Buhat sa mga Apostoles, 8:37.

Nga nahinloan sa Bunyag, gikinahanglan alang sa usa nga molahutay sa kahimtang sa pagkabalaan, kay “siya nga molahutay hangtod sa kataposan maluwas” (tan-awa si Mateo, 10:22). Busa, ang pagtuo kinahanglang bug-os nga buhi ug ipadayag pinaagi sa mga buhat sa gugma, alang sa “pagtuo sa iyang kaugalingon, kon kini walay mga buhat, patay na.” (Tan-awa ang Sulat ni San Santiago, 2:17, ug ang sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Galacia, 5:6.) Ang Ginoo mipadayag nga sa Katapusang Paghukom ang kaluwasan ihatag o ihikaw base sa pagtagad sa usa sa mga kabus., ang labing ubos sa Iyang mga igsoon (tan-awa si Mateo, 25:34 ug 7:21-24 ug 19:16-21; Juan 14:15; ug ang unang sulat ni Juan, 3:21 ug 5:1-3). Gisulat ni San James, “Nakita nimo nga ang tawo gipakamatarong pinaagi sa mga buhat ug dili pinaagi sa pagtuo lamang” (James, 2:24; emphasis gidugang namo).

Ang mga Aksyon Mas Mabaskog sa Pagsulti kaysa mga Pulong, pero…

Ang kasulatan dugang nga nagtudlo nga ang maayo nga atong gibuhat dinhi sa yuta pagagantihan sa Langit. Sa mga gilutos tungod Kaniya si Jesus mipahayag “Pagmaya ug paglipay, kay dako ang inyong ganti sa langit” sa Mateo 5:12, ug “Pagbantay sa pagbuhat sa inyong pagkadiosnon atubangan sa mga tawo aron makita nila kay niana kamo walay ganti gikan sa inyong Amahan nga atua sa langit” sa Mateo 6:1; tan-awa si Mateo, 5:46 ug 6:19-20; Ang mga sulat ni San Pablo sa mga taga-Corinto (5:10) ug mga Hebreohanon (6:10); Ang unang sulat ni Pedro (4:8) ug ang Basahon sa Pinadayag, 14:13.

Pag-usab, importante nga hinumdoman nga ang merito nga atong nadawat dili gikan sa mga buhat diha ug sa ilang kaugalingon, apan gikan sa buhat sa makaluwas nga kamatayon ni Kristo sa Kalbaryo. Sama sa giingon ni Jesus, “Ako ang punoan sa ubas, kamo ang mga sanga. Siya nga nagapabilin kanako, ug ako diha kaniya, siya mao ang mamungag daghan, kay gawas kanako wala kamoy mahimo.” Tan-awa ang Ebanghelyo ni Juan, 15:5, ug ang sulat ni Pablo ngadto sa mga Filipos, 4:13.

Kini (kaayo) Ang Katolikong interpretasyon sa Kasulatan ug ang kinatibuk-ang pagsabot sa kaluwasan gipamatud-an sa unang Kristohanong mga sinulat sa kasaysayan. Pananglitan, Gipasabot ni San Justin the Martyr sa bahin sa 150 A.D., pananglitan, “Ang matag tawo makadawat sa walay kataposang silot o ganti nga angay sa iyang mga buhat” (Unang Pagpangayog Pasensya 12). Gisulat ni Origen ang bahin sa 230, “Bisan kinsa nga mamatay sa iyang mga sala, bisan pa kon siya moangkon nga mituo kang Kristo, dili tinuod nga motuo Kaniya; ug bisan pa kon kana nga anaa nga walay buhat matawag nga pagtoo, ang maong pagtuo patay sa iyang kaugalingon, sama sa atong mabasa sa Sulat nga nagdala sa ngalan ni Santiago (2:17)” (Mga komentaryo sa John 19:6).

Pinaagi sa Pagtuo Lamang? Dili kaayo.

Ang uban naningkamot sa pagpakita nga ang pagtuo lamang igo na alang sa kaluwasan pinaagi sa pagkutlo sa sulat ni San Pablo ngadto sa mga taga-Efeso, 2:8-9: “Kay tungod sa grasya kamo naluwas pinaagi sa pagtuo; ug kini dili imong kaugalingon nga buhat, gasa kini sa Dios—dili tungod sa mga buhat, aron walay bisan kinsa nga manghambog.” Hinuon, kana nga sentence kinahanglang basahon sa konteksto.

Gikondenar ni Pablo ang espiritu sa luyo sa mga buhat labaw pa sa mga buhat mismo, pagbadlong sa Hudiyong mga Kristohanon tungod sa ilang pagtuo nga sila maluwas tungod lamang sa ilang pagsunod sa balaod. Kining matanga sa legalistikong panghunahuna nagtukod ug estrikto nga sulugoon-agalon nga relasyon uban sa Diyos, nga daw adunay moduol Kaniya sa Adlaw sa Paghukom ug mangayo ug bayad alang sa mga serbisyo nga gihatag, pagkunhod sa kaluwasan ngadto sa usa ka matang sa espirituhanon nga transaksyon sa negosyo! Aron mabuntog kining matanga sa panghunahuna gisulat ni Pablo, “Kay bisan ang pagpatuli walay bili o ang pagkawalay sirkunsisyon, apan ang pagtuman sa mga sugo sa Dios,” nga tin-awng nagpasabot sa mga aksyon. Tan-awa ang unang sulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto, 7:19, ug ang iyang mga sulat ngadto sa mga Romano, 13:8-10, ug Galacia, 5:6 ug 6:15.

Matod ni Paul, ang pagtuo sa usa ka tawo kinahanglang mabuhi pinaagi sa mga buhat sa gugmang putli, “pagtuo nga nagabuhat pinaagi sa gugma” (kada Galacia, 5:6). Nga si Pablo mituo nga ang maayong mga buhat kinahanglanon sa kaluwasan makita sa bersikulo nga nagsunod dayon sa Mga Taga-Efeso 2:9, nga nag-ingon, “Kami ang iyang pagkabuhat, gibuhat diha kang Kristo Jesus alang sa maayong mga buhat, nga giandam daan sa Dios, nga kita maglakaw diha kanila.”

Dugang pa, sa iyang Sulat ngadto sa mga Romano, nagsulat siya, “Kay siya magabalus sa matag tawo sumala sa iyang mga buhat: ngadto kanila nga pinaagi sa pagpailub sa pagbuhat ug maayo nangita sa himaya ug dungog ug sa pagka-imortal, siya magahatag ug kinabuhing dayon; apan alang sa mga masinupakon ug wala magtuman sa kamatuoran, apan tumana ang pagkadautan, adunay kapungot ug kaligutgut. … Dili ang mga tigpaminaw sa balaod ang matarong atubangan sa Diyos, apan ang mga magbubuhat sa kasugoan nga pagamatarungon” (tan-awa ang mga bersikulo 2:6-9, 13).

Gitawag ni Pablo ang mga sumusunod ni Kristo sa pagpataas sa kahimtang sa yanong mga sulugoon ug mahimong sinagop nga mga anak sa Diyos (tan-awa ang mga Romano, 8:14); nga magmasinugtanon Kaniya dili tungod sa obligasyon o kahadlok, pero tungod sa gugma.3 Ang mga buhat nga gihimo sa mga Kristohanon, unya, dili ang mga empleyado nga nagtrabaho alang sa suhol, apan sa mga anak nga mahigugmaong nag-atiman sa negosyo sa Ilang Amahan. Ang pagpasagad sa pagbuhat og maayo, busa, mao ang pagkapakyas sa paghigugma sa Dios.

Hunahunaa kini niining paagiha: Ang Dios kay manggihatagon, busa ang paghigugma sa Diyos ug paglihok sama sa iyang gusto naglangkit sa pagkamanggihatagon sa uban. Busa, Ang duha “labing dako” mga sugo–higugmaa ang Dios ug higugmaa ang imong silingan–nagsuporta sa usag usa.

‘Pagtuo Lamang’ sa Bibliya?

Katingad-an, bisan pa, sama sa among gikutlo sa ibabaw, ang usa ka dapit diin ang hugpong sa mga pulong “pagtuo lamang” makita sa Kasulatan anaa sa Sulat ni Santiago, nga nag-ingon, “Nakita nimo nga ang tawo gipakamatarong pinaagi sa mga buhat ug dili pinaagi sa pagtuo lamang” (2:24, emphasis gidugang), nga, alangan, mao ang eksaktong kaatbang nga gusto sa uban nga imong tuohan.

Dili ikatingala nga adunay pipila nga misulay sa pagtangtang sa Saint James’ Sulat gikan sa Biblia aron pagsuporta sa ilang mga pangagpas mahitungod sa kaluwasan.

Pagtuo ug mga Buhat

Sa dihang gihisgotan ni Pablo nga ang pagtuo hinungdanon, gibuhat niya kini aron ipasiugda nga ang paglihok nga husto dili igo. Kinahanglan kini buhaton alang sa husto nga mga hinungdan. Gipasiugda ni James ang panginahanglan sa pagpadayon sa gugmang putli. Ang ilang mga pagtulon-an dili managsama sa usag usa; komplementaryo sila.

Dili mahimo nga ibulag ang pagtuo gikan sa mga buhat kay ang mga buhat mao ang pagkompleto sa pagtuo (tan-awa si James, 2:22). Sa pagkatinuod, matag St. James, (2:17), walay pulos ang pagtuo nga walay binuhatan. Maglalis mi, walay kahulogan ug walay pulos.

Sa sumada, pinaagi sa Iyang kamatayon, Si Jesus naghimog katagbawan uban sa Diyos; Iyang gibayran ang tibuok nga bili sa tawo alang sa katubsanan. Ang Ginoo nakaangkon og walay kinutuban nga labaw nga merito kay sa gikinahanglan aron sa pagluwas sa matag tawo nga nabuhi sukad o buhi pa.; ug wala nay kinahanglan pa. Ug bisan pa sa samang higayon ang Dios nagdapit sa tawo sa pag-apil sa Iyang buhat sa pagtubos (tan-awa ang sulat ni Pablo sa mga taga-Colosas, 1:24, ug ang unang sulat ni Juan, 3:16), sama nga ang usa ka tawhanong amahan mahimong mohangyo sa iyang anak sa pagtabang kaniya sa iyang buluhaton, bisan tuod siya makahimo sa trabaho nga mas maayo ug mas episyente sa iyang kaugalingon.

Gusto sa Dios nga kita moapil sa Iyang buhat, dili tungod sa panginahanglan kondili tungod sa gugma ug tinguha sa paghatag ug dignidad kanato aron kita labaw pa sa mga mananap. Ang pag-ingon nga gikinahanglan ang maayong mga buhat alang sa kaluwasan dili pagbiaybiay sa sakripisyo ni Kristo, apan sa paggamit niini. Sa maong paagi, dili pinaagi sa atong kaugalingong mga merito nga kita gitawag, ipatuman, ug pagkompleto sa maayong mga buhat, apan kini pinaagi sa pag-ila nga kini pinaagi sa mga paningkamot ug ang nadaog ni Kristo para kanato didto sa Krus.

  1. “Siya nga nagbitay sa yuta gisuspinde,” misulat si San Melito sa Sardis sa mga 170 A.D.; “siya nga nagbutang sa mga langit natukod; siya nga nagtaod sa tanang butang gitaod sa kahoy; nasuko ang Agalon; Gipatay ang Diyos” (Homiliya sa Paskuwa).
  2. San Justin nga Martir (d. ca. 165) naobserbahan kung giunsa ang dagway sa Krus, “ang labing dako nga simbolo sa (ni Kristo) gahum ug awtoridad,” gibanaag sa tibuok kalibotan sa tibuok kalibotan, sa mga palo sa mga barko, sa mga daro ug mga himan, ug bisan sa dagway sa tawo mismo (Unang Pagpangayog Pasensya 55). Ang unang mga Kristohanon kanunay nga naghimo sa diosnon nga lihok nga nailhan nga Tanda sa Krus, nga molungtad karon isip usa sa labing nagpaila nga mga marka sa Kristohanong Pagtoo. Ang pasiuna sa Bibliya alang sa Tanda sa Krus makita sa mga tudling nga adunay kalabotan sa mga matuuhon nga nakadawat usa ka panalipod nga marka sa ilang agtang., sama sa Ezequiel (9:4) sa Daang Tugon ug sa Basahon sa Pinadayag (7:3 ug 9:4) sa Bag-ong Tugon. Ang suporta alang sa Tanda sa Krus lig-on ug unibersal gikan sa usa ka sayo nga petsa (tan-awa ang Tertullian The Crown 3:4; Sa Akong Asawa 5:8; San Cyprian sa Carthage, Mga pagpamatuod 2:22; Pagpasuso, Ang mga Divine Institute 4:26; San Athanasius, Treatise sa Pagpakatawo sa Pulong 47:2; Jerome, Sulat 130:9, ug uban pa.).
  3. Papa Clemente XI (1713) misulat, “Ang Dios walay gigantihan gawas sa gugmang putli; kay ang gugmang putli lamang nagapasidungog sa Dios.”

Copyright 2010 – 2023 2isda.co