Ndị Kraịst hà nwere nchebe ebighị ebi?

Ozugbo echekwara, ọ nwere ike tufue nzọputa-ya madu?

Echiche nke hell–nke ịbụ ndị e kewapụrụ n’ebe Chineke nọ ruo mgbe nile ebighị ebi–bụ echiche na-atụ egwu. Ya mere, ọ dị mfe ịhụ nhụsianya nke ikwere na ịga hell bụ ihe na-agaghị ekwe omume. Ka o sina dị, echiche a zọpụtara-mgbe niile enweghị ike imekọrịta ya na ezigbo Iso Ụzọ Kraịst nke Akwụkwọ Nsọ..

Nkwenye na ezi onye kwere ekwe apụghị ịda (ma ọ bụ “Nchekwa Ebighị Ebi” dị ka a maara ya taa) enwere ike ị nwetaghachi na John Calvin (d. 1564) ozizi nke nnọgidesi ike nke Ndị-nsọ, ma ọ bụ ikekwe na ozizi akara aka nke John Wyclif (d. 1384).

Anyị kwenyere na echiche ndị dị otú ahụ na-adabere na nghọta na-ezighi ezi nke Saint Paul Akwụkwọ ozi na Ndị Rom 8:29-30:

“Ndị ọ mabu ụzọ mara, ọ                                                        kwaላፊ    kwa-kwa-ra aka-kwa-ra akara aka. . Ma ndị ahụ ọ kara aka ka ọ kpọkwara; ma ndị ọ kpọrọ ha ka Ọ gụrụ n’onye ezi omume; ma ndị ọ gụrụ n’onye ezi omume ka o mekwara ka otuto.”

Nkọwa Calvin banyere akụkụ Akwụkwọ Nsọ a wetara ya ná nkwubi okwu dị egwu n'ezie na Chineke ahọpụtala ụfọdụ mkpụrụ obi n'ọkụ ala mmụọ.! "N'ihi ihe ndị na-enweghị ike ịghọta na amaghị anyị,” ka o kwuru, “Chineke na-akpali mmadụ imebi iwu Ya, na mkpali ya na-atụgharị n’ime ihe ọjọọ obi ndị ajọ omume, ma nwoke ahu daa, n’ihi na Chineke enyewo iwu otú a” (Patrick F. O'Hare, Eziokwu Banyere Luther, Akwụkwọ TAN, 1987, p. 273).

Usoro echiche a mere ka echiche hiere ụzọ na Kraịst nwụrụ n'obe, ọ bụghị maka mmadụ niile, mana maka naanị ndị ahọpụtara! Nkuzi nke Nzukọ-nsọ ​​mgbe nile, Otú ọ dị, bụ na Chineke na-enye amara zuru oke maka onye ọ bụla ka a zọpụta ya.

Dị ka Akwụkwọ Nsọ na-akụzi, "[Chineke chọrọ] mmadụ nile ka a zọpụta ya na… bịarute n'ọmụma nke eziokwu ahụ” (Lee akwụkwọ ozi mbụ Pọl onyeozi degaara Timoti 2:4; nke Oziọma Jọn 12:32, nke John Akwụkwọ ozi mbụ 2:2, et al.).

Augustine, Dọkịta nke Ụka, (d. 430) dere, “Chineke na-emesi obi ike na ọbụna nye ndị na-etinye aka n'ọtụtụ mmehie ndị a na-apụghị izere ezere, Ọ ga-edobe nke fọdụrụ n'obiọma na ebere; ma Ọ na-ekwu na ọbụna ndị Ọ gaghị egbochi ịbụ ndị a ga-azọpụta ma ọ bụrụ na ha ga-ahọrọ ịlaghachi n'ụzọ ka mma na nke kwesịrị ekwesị, n’ikwekọ n’iwu Ya” (Nkọwa nke Isaiah 4:2).

N'otu aka ahụ, Thomas Aquinas (d. 1274) kwuru na Nchịkọta nkà mmụta okpukpe, “Ahụhụ Kraịst nwere abụghị nanị nke zuru ezu kama ọ bụ nnukwu mgbaghara mmehie maka mmehie nke agbụrụ mmadụ.; dabere na 1 Jo. ii. 2: Ọ bụ ya bụ ihe mgbapụta maka mmehie anyị: ma ọ bụghị maka naanị anyị, kamakwa maka ndị ụwa niile” (3:48:2).

Ọzọkwa, nkwuputa nke Nchebe Ebighi-ebi enweghi ebe ahu na Akwukwo nso. Pọl, ọmụmaatụ, na-ede na ya Akwụkwọ ozi mbụ e degaara ndị Kọrịnt:

4:3-5 Anaghị m ekpe onwe m ikpe. Amaghị m ihe ọ bụla megide onwe m, mana esighị m otu a tọhapụ m. Ọ bụ Jehova na-ekpe m ikpe. Ya mere ekwula okwu ikpe tupu oge ahụ eruo, tutu Jehova abia, onye ga-eme ka ihe ndị zoro ezo ugbu a n'ọchịchịrị pụta ìhè, ọ ga-ekpughekwa nzube nke obi. Mgbe ahụ, onye ọ bụla ga-anata otuto ya site n'aka Chineke. …

9:27 M na-akpụ ahụ́ m ma na-erubere ya isi, ka e we ghara ime ka mụ onwe m ghara iru eru mgbe m kwusara ozi ọma ndị ọzọ. …

10:12 Ya mere, onye ọ bula nke nēchè na ọ nēguzo, ya lezie anya ka ọ ghara ida.

N'ime ya Akwụkwọ ozi e degaara ndị Filipaị 2:12, Pọl gbara ndị kwesịrị ntụkwasị obi ume ka ha “jiri egwu na ịma jijiji rụpụta nzọpụta unu.” N'otu akwụkwọ ozi ahụ ọ na-ede, "Ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume, enwere m ike iru mbilite n'ọnwụ site na ndị nwụrụ anwụ. Ọ bụghị na m nwetara nke a ma ọ bụ m zuru oke; mana m na-aga n'ihu ime ya nke m, n’ihi na Kraịst Jizọs emewo ka m bụrụ nke ya” (3:11-12; mesiri ike gbakwunyere). N'ime ya Akwụkwọ ozi nke abụọ 3:17,Pita dụrụ Ndị Kraịst ọdụ ka ha “kpachara anya ka e wee ghara iji njehie nke ndị na-emebi iwu bupụ unu, ka unu gharakwa inwe nkwụsi ike.”

Ndị na-akwado Nchebe Ebighebi na-ekwukarị okwu Akwụkwọ ozi mbụ Jọn 5:13, “Ana m edegara unu ndị kwere n’aha nke Ọkpara Chineke ihe a, ka i wee mara na i nwere ndụ ebighị ebi.”

Agbanyeghị, amaokwu ole na ole gara aga Jọn kwadoro mkpa ọ dị ịnọgidesi ike n'ịdị nsọ, ide, “Anyị ji nke a mara na anyị hụrụ ụmụ Chineke n’anya, mgbe anyị hụrụ Chineke n'anya na rube isi n'iwu-Ya. N'ihi na nke a bụ ịhụnanya Chineke, na anyi rube isi n'iwu ya” (5:2-3; mesiri ike gbakwunyere).

Were n'ọnọdụ kwesịrị ekwesị, mgbe ahụ, Onye-ozi na-ekwu n'ezie, “I nwere ike mara na i nwere ndụ ebighị ebi, ọ bụrụhaala na ị nọgidesie ike n’ịhụnanya Chineke ma rube isi n’iwu ya.”

Ndị kweere n’echiche nke Nchebe Ebighị Ebi na-ehotakwa Pọl ugboro ugboro Akwụkwọ ozi e degaara ndị Rom 8:38-39:

N'ihi na amam na ọ bughi ọnwu, ma-ọbu ndu, ma ọ bụ ndị mmụọ ozi, ma ọ bụ ndị isi, ma ọ bụ ihe dị ugbu a, ma ọ bụ ihe ndị na-abịa, ma ọ bụ ike, ma ọ bụ elu, ma ọ bụ omimi, ma-ọbu ihe ọ bụla ọzọ n'ime ihe nile e kere eke, ga-enwe ike ikewapụ anyị n’ịhụnanya Chineke n’ime Kraịst Jizọs Onyenwe anyị.”

Otu ihe Pọl ekwughị ebe a, Otú ọ dị, bụ mmehie, nke n’ezie ga-ekewapụ mmadụ n’ịhụnanya Chineke, ọbụna ruo mgbe ebighị ebi ka ọ ga-ada na-echegharị ma nọgide na-adị nsọ (kwa Aisaia 59:2).

N'ezie, Pọl kwuru okwu a n'ihu n'otu aka ahụ Akwụkwọ ozi e degaara ndị Rom 11:22, ide, “Lezienụ anya n'obiọma na ịdị njọ nke Chineke: ike n'ebe ndi dara ada, ma ebere Chineke n'ebe unu nọ, ọ buru na i nāga n'iru n'obi-ọma-Ya; ma ọ́ bụghị ya, a ga-ebipụkwa gị” (mesiri ike gbakwunyere). Rịba ama na enwere ike ikwu otu ihe ahụ na nzaghachi na nkwupụta ụgha gbasara Jọn 10:28, M na-enye ha ndụ ebighị ebi, ha agaghi-ala kwa n'iyì rue mb͕e ebighi-ebi, ọ dịghịkwa onye ga-anapụ ha n’aka m.” Jizọs kwusiri ike na ọ dịghị onye nwere ike iwepụ onye ọzọ n'aka Chineke. Ma n'agbanyeghị, dị ka Akwụkwọ ozi e degaara ndị Rom 11:22 na-egosi, onye kwere ekwe nwere ike wepu onwe ya na aka Chineke site na nnupu isi.]

N'ezie, Pọl na-adọkarị Ndị Kraịst aka ná ntị ka ha ghara ịlaghachi ná mmehie, n'ihi na ọ dịghị onye na-eme mmehie 'agaghị enweta ihe nketa ọ bụla n'alaeze Kraịst na nke Chineke' dị ka o dere n'akwụkwọ ya. Akwụkwọ ozi e degaara ndị Efesọs 5:5.

“Ya mere, anyị aghaghị ịṅa ntị nke ọma n’ihe anyị nụrụ, ka ayi we ghara isi nime ya kpafu,” na-adụ ọdụ na-ede akwụkwọ nke Akwụkwọ ozi e degaara ndị Hibru (2:1; mesiri ike gbakwunyere).¹

Ọ bụ olileanya, ọ bụghị Nchebe

Ya mere, Akwụkwọ ozi mbụ nke Jọn 5:13 na Pọl Akwụkwọ ozi e degaara ndị Rom 8:38-39 kwupụta ọ bụghị nchekwa ebighi ebi, ma nkà mmụta okpukpe omume ọma nke olile anya, nke pụtara ịtụkwasị obi na Chineke ga-emezu nkwa o kwere anyị ma ọ bụrụhaala na anyị anọgide na-ekwesị ntụkwasị obi nye Ya (hụ Pọl Akwụkwọ ozi mbụ e degaara ndị Kọrịnt 13:13; nke ya Akwụkwọ ozi e degaara ndị Galeshia 5:5; nke ya Akwụkwọ ozi mbụ e degaara ndị Tesalonaịka 1:3; 5:8; na nke Akwụkwọ ozi e degaara ndị Hibru 10:23).

Ezi omume nkà mmụta okpukpe nke olile anya ka e gosipụtara nke ọma n’ime akwụkwọ nke ndị dọkịta nke Nzukọ-nsọ. Saint Teresa nke Avila (d. 1582), dere:

"Olileanya, O nkpuru-obim, olile anya.Ị maghị ụbọchị ma ọ bụ oge awa ahụ. Lelee nke ọma, n'ihi na ihe niile na-aga ngwa ngwa, ọ bụ ezie na enweghị ndidi gị na-eme ka obi abụọ bụrụ ihe e ji n'aka, ma tụgharịa oge dị mkpirikpi ka ọ bụrụ ogologo oge. Nrọ na ka ị na-agbasi mbọ ike, ka ị na-egosipụtakwa ịhụnanya nke ị na-ebu Chineke gị, ma ka ị ga-aṅụrị ọṅụ otu ụbọchị gị na onye ị hụrụ n'anya, n'obi ụtọ na owuwe nke na-enweghị ike ịkwụsị." –Mkpu nke mkpụrụ obi nye Chineke 15:3; Catechism nke Chọọchị Katọlik 1821

N'otu aka ahụ, Saint Therese nke Lisieux (d. 1897) dere:

“Ọchịchọ a nwere ike ịdị ka mpako, n'ịtụle otú m bụ ezughị okè na ka m dị, ọbụna mgbe ọtụtụ afọ gachara n'okpukpe; ma enwere m obi ike na otu ụbọchị m ga-abụ nnukwu Onye-nsọ. Anaghị m adabere na uru nke m, n'ihi na enweghị m ihe ọ bụla. Atụrụ m anya n’ebe Onye ahụ bụ ihe ọma na ịdị nsọ n’onwe ya; Naanị ya, afọ ojuju na mbọ m adịghị ike, ga-ebulikwa m elu nye onwe ya, yiwe m ihe ọma nke ya ma mee ka m bụrụ onye-nsọ.” —Akụkọ banyere mkpụrụ obi 4