Upako wa Wagonjwa

Kanisa linaona maisha ya mwamini, kwa maana, kama safari ya kibinafsi ya mtu katika jangwa kuelekea “Nchi ya Ahadi” ya uzima wa milele katika Ufalme wa Baba..

Kama vile Waisraeli wa kale walivyosaidiwa katika kupita jangwani kwa mana na maji kutoka kwenye mwamba, vivyo hivyo Wakristo wanadumishwa katika safari yao kwa neema wanayopokea kwa njia ya Sakramenti (ona Waraka wa Kwanza wa Paulo kwa Wakorintho 10:1).

Sakramenti ni njia ambayo Mungu ameweka ili kutakasa, malisho, ponya, na kuwatunza watoto wake wa Agano Jipya. Bwana ametoa kwa kila hatua ya safari yetu ya kiroho: kuanza kwa safari katika Ubatizo; lishe na uimarishaji wetu katika Ekaristi na Kipaimara; urejesho wetu tunapoanguka katika Kuungama na kwa namna ya pekee katika Upako wa Wagonjwa, ambayo mara nyingi pia ni maandalizi ya mwisho kabla ya kuvuka kizingiti cha kifo ili kupokelewa katika kumbatio la Baba..¹

Sakramenti ni ishara zinazowasilisha neema zinazoashiria. Dhana ya kisakramenti inapatikana katika Biblia nzima, lakini hakuna mahali popote zaidi kuliko katika huduma ya uponyaji ya Bwana Wetu Yesu Kristo.

Fikiria hadithi ya Injili ya mtu aliyezaliwa kipofu katika udongo, kitu cha kimwili, inakuwa njia ya upitishaji wa neema ya Mungu (Yohana 9:6). Katika tukio jingine, mwanamke mwenye kutokwa na damu anaponywa kwa kugusa nguo za Mwokozi—hiyo ni, Nguvu za Mungu huhamishwa kupitia nyenzo za mavazi ya Yesu (ona Weka alama 5:25 ff.).

Katika Biblia, mafuta matakatifu hutumiwa katika uponyaji wa kiibada. Tunaona hili katika huduma ya Mitume, ambao “wanatoa pepo wengi, na kuwapaka mafuta watu wengi waliokuwa wagonjwa na kuwaponya” (Weka alama 6:13). Zoezi la kuwapaka mafuta wagonjwa lilikuwa ni ibada rasmi ya Kanisa la Mitume, kama vile Mtume Yakobo alivyofunua kuandika:

Je, kuna yeyote kati yenu mgonjwa? Na awaite wazee wa kanisa, na wamuombee, kumpaka mafuta kwa jina la Bwana; na kuomba kwa imani kutamwokoa mgonjwa, na Bwana atamwinua; na ikiwa amefanya dhambi, atasamehewa. Basi ungameni dhambi zenu ninyi kwa ninyi, na kuombeana, ili mpate kuponywa (Yak. 5:14-16).

Kifungu hiki kinarudia shauri la Sirach, “Mwanangu, ukiwa mgonjwa usizembee, bali ombeni kwa Bwana, naye atakuponya. Acha makosa yako na uelekeze mikono yako sawa, na kuusafisha moyo wako na dhambi zote” (38:9-10).

Uponyaji wa mwili na roho mara nyingi huhusiana, ingawa ya mwisho inachukuliwa kuwa kazi kubwa zaidi. Yesu aliwauliza wakosoaji wake:

"Ambayo ni rahisi zaidi, kusema, ‘Umesamehewa dhambi zako,' au kusema, ‘Simama utembee?Lakini mpate kujua ya kuwa Mwana wa Adamu anayo amri duniani ya kusamehe dhambi… Inuka, chukua kitanda chako uende nyumbani kwako." (Mathayo 9:5-6)

Katika Upako wa Wagonjwa, uponyaji wa kimwili mara nyingi huambatana na uponyaji wa kiroho, ingawa uponyaji wa kiroho ndio lengo la kweli la ibada.² Kwa bahati mbaya, matendo ya Mitume ya upako katika Weka alama 6:13 yanatanguliwa na mahubiri juu ya toba kutoka kwa dhambi (6:12). Vivyo hivyo, katika James 5 msisitizo hubadilika kutoka kwa tiba ya mwili kwenda kwa uponyaji wa kiroho, marejeo ya "mgonjwa" "kuokolewa" na "kuponywa" yakimaanisha mtenda dhambi kupokea msamaha..

Ushahidi wa Upako wa Wagonjwa katika maandishi ya Kikristo ya awali ni machache kwa kulinganishwa na Sakramenti zingine., ingawa inadokezwa katika matendo ya toba ya Kanisa, hasa katika kutegemea kwake makasisi kwa ajili ya msamaha wa dhambi.

Katika karibu mwaka 150, Mtakatifu Justin the Martyr alithibitisha kwamba makasisi, ambaye aliongoza adhimisho la Ekaristi, walikuwa na miongoni mwa majukumu yao mengi kuwatunza wagonjwa (Kwanza Msamaha 67). Katika kuhusu 215, kukiri uwezo wa askofu kusamehe dhambi, Mtakatifu Hippolytus wa Roma alifichua kwamba mafuta yaliyobarikiwa na askofu "yangetia nguvu kwa ladha yake yote na afya kwa wote wanaoyatumia" (Mapokeo ya Kitume 5:2). Baraza la Nicaea katika 325 iliamuru Viaticum isikataliwe wanaokufa (Kanuni 13).